Sabtu, 08 Juli 2017

TUANG TUANG BASAR TABEA semacam puisi Manado Arie Tulus


Semacam Puisi Manado
tuang-tuang basar tabea
Oleh Arie Tulus

Di cetak dan Diterbitkan oleh
SAT (Sanggar Arts Tomohon)
Kakaskasen Dua Jl. Rungku Lingkungan X
Kec. Tomohon Utara
Kota Tomohon  Sulawesi Utara
HP 081356822462

Cetakan Pertama 2007

Disain Sampul/Tata Letak
Sketsa-Sketsa
oleh Arie Tulus




tuang-tuang basar
tabea
1
 bae te’ ta kase tau lebe dulu
tape puisi-puisi ini
khusus for kita
for tape cinta
for tape katurunan
for tape sudara
for tape tamang
for dorang
mo baca-baca

kalu sampe
pa tuang-tuang basar petangang
kita bilang makase
semoga
tuang bole baca
tuang bole bakaca
kong tuang buka mata
beking
tuang pe hati
nya’ mati.



tuang-tuang basar
tabea
2
 karna ini cuma
semacam puisi
tuang tangka jo deng tatawa

3 x jo
tuang
tatawa panjang-panjang
tuang pe stress ilang sadiki
hahahahahahahahahah
hahahahahahahahahaha
hahahahahahahahahahahaihah
bagitu

mar
bae-bae jang tuang
takonto ampas
kalu da orang di sei
dorang tutu kipas-kipas idong
binci pa tuang.



tuang-tuang basar
tabea
3
 dari pada tuang dudu parcuma
dari pada tuang bingo-bingo yaki
dari pada tuang nya’ dahambak
dari pada tuang pi bacarlota
dari pada tuang buang-buang waktu

lebe bae
tuang
baca trus baca-baca
arie tulus pe puisi

sapa tau tuang bole tatawa rasa kilek
goyang-goyang kapala
deng
tuang dapa pikir
tuang lei bole  
batulis-batulis
sampe tuang punya buku-buku
ato tuang dapa akal
babeking se iko deng tuang
pe jalang pikiran
asalkan tulung
jangang yang besae-besae.



tuang-tuang basar
tabea
4
 wer panas-panas trus
tu babakobong sayor bataria saki
wer rinte-rinte deng ujang-ujang karas trus
kurang sama deng torang lei
babataria saki
apalagi tu sopir-sopir oto
mangada deng jalang longsor
so pasti babataria saki

cuma om tole’ katu’
biar panas-panas
biar rinte-rinte
biar ujang-ujang karas
trus
tiga hari tiga malang
nya’ babataria saki

karna
om tole’
ba sungara
kacang.



tuang-tuang basar
tabea
5
saban kali mo baku ganti kadera
nya’ perna ta dengar lia
kong tuang-tuang nya’
baribut cari gara-gara

tuang
sapa tu sala
dorang
baruci suara
ato tuang
memang takancing suara

kong depe laste
torang krucu-krucu
tuang kase
baku cucu?

berenti le
mo iko
tuang pe
komando.



tuang-tuang basar
tabea
6
 tuang doe
baru mo dua taong bajalang
so dua gunung tuang punya
so talalu kantara doe

ampa lima taong bajalang
paling lapang sambilang spulu gunung
tuang rado
so talalu bareno doe

kalu anam tuju lapang taong bajalang
so gunung-gunung tantu
so talalu sorodo doe

no kalu sampe klar dua periode?
ododoe
nya’ pernah dapa dengar kamari
kong tuang mo bawa pulang doe.



tuang-tuang basar
tabea
7
 dengar akang dang
pasang ngoni pe talinga

pe tai deng ngoni
pe sadap-sadap ngoni
dudu-dudu makang jo ngoni
sampe puru buncit
pasiar kasana kamari nya’ kamari
mo lia akang tong pe susa

listrik mati-mati so nentau hadat
ngoni kase biar
for apa ngoni
for apa
so buta ngoni ?

apa ngoni pe karja
cuma bahas-bahas
kong toki-toki tu segala perda ?
apa ngoni pe karja
cuma rekeng-rekeng mana tu proyek
mo baku rebe ambe?

apa ngoni pe karja
cuma pikir-pikir mo ganti oto?

so tai ngoni
masa’ cuma babadiang
kong sebiar-biar bagini

for apa ngoni
ngoni for apa
mangaku mangaku tong pe wakil

turung ngoni
turung pi lia akang
tu di tonsea
apa butul tu aer so kurang ?

kyapa dang tamba-tamba
beking tiang deng manara
kong hela-hela kabel basar kase sambung
di hotel-hotel baru ja beking

bilang tu daya so bakurang
so main tai ngoni.



tuang-tuang basar
tabea
8
 Taman Kesatuan Bangsa
so brapa kali tuang beking
so brapa kali tuang bolengkar
beking bolengkar
bolengkar beking
beking
bolengkar
sadiki jo tu doi-doi da taambor
pa tuang-tuang

babeking doi
babolengkar doi
tampa mana lei tuang
mo senter-senter
mo bolengkar kong
tuang mo beking
bolengkar

mato’ dang
pa tuang.



tuang-tuang basar
tabea
9
 mo jadi apa lei tong pe tampa ini
kalu so punung deng pang baleok
mo jadi apa lei tong pe tampa ini
kalu so punung deng pang batowo
mo jadi apa lei

mo jadi apa lei tong pe tampa ini
kalu so punung deng pang balolo
mo jadi apa lei tong pe tampa ini
kalu so punung deng pang bateto
mo jadi apa lei

mo jadi apa lei tong pe tampa ini
kalu so punung deng papancuri
mo jadi apa lei tong pe tampa ini
kalu so punung deng dorang
bermaeng senjata
mo jadi apa lei
co tuang pikir-pikir akang.



tuang-tuang basar
tabea
10
 kalu tuang-tuang
baru tadudu kage-kage
tuang so bababeking basar tuang peruma
tuang so bababorong kintal deng kobong
tuang so bababli rupa-rupa oto
tuang so pigi babaron sampe di ujung dunya
torang so nya’ herang

sapa tau katu’
so dari tuang pe tete
deng nene gohu
pe kapunyaan.


tuang-tuang basar
tabea
11
 kita angka topi pa ngoni
kita maruku kapala pa ngoni
yang memang
bababela
bababantu
pa torang-torang
yang babataria susa

memang katu’
ngoni
nda’ rupa dorang
pekontus
peskakar koncudu bolotu mo mampos
lantaran
dong tako mo tacukur akang
tu samua dong dadapa-dapa hela.



tuang-tuang basar
tabea
12
bagimana kita nya’ mo binci pa ngoni
ngoni tekeng pongo

bagimana kita nya’ mo mara pa ngoni
ngoni so nya’ da pait

bagimana kita nya’ mo bataria
memang so setang ngoni

itu doi ngoni kase pulang
mar ngoni isap ulang
lebe basar dari itu
kong bilang le
da pake doi sandiri
terbang
ka balanda
pigi studi banding?

peok deng ngoni
so lebe jago dari govam
gofela vampir
ngoni.



tuang-tuang basar
tabea
13
 tuang pe bunga krans
da tarei di orang mati
pe basar hebat
tuang pe nama

mantap

tuang dapa lia
tuang so promosi

mar
lebe bagus
kalu tuang da bakase le
tu memang nya’ mo busu.



tuang-tuang basar
tabea
14
 waktu presiden datang
tuang badiri dimuka pegang maik
tuang bilang
tuang petani bunga?

ha
tuang ja baganti kuli kang
tuang anggota dewan to?
tuang ja baborong to ?

hele presiden tuang batowo akang
kong torang tare’
oina’ mate.




tuang-tuang basar
tabea
15
 kita baharap
tuang-tuang tulung
trima akang
tong pe suara

apa tuang lupa
tuang da sampe dapa dudu
karna tong pe suara ?

apa tuang lupa
tuang pe janji-janji waktu bacalon?
tuang bilang kalu so tadudu
tuang pasti nya’ mo lupa pa torang
tuang pasti mo bantu pa torang

kita baharap
jangang tuang cuma io-io dimulu
janji babajanji
nanti mo beking
tong so pastiu pa tuang.




tuang-tuang basar
tabea
16
 kita
so nya’ baharap banya
pa tuang
karna ta lia
tuang so patong
biar le mo kuti di idong
tuang nya’ bagra
biar le mo tola di testa
tuang nya’ mara
biar le mo cucu di panta
tuang nya’ bajalang
kacuali
lap deng amplop.




tuang-tuang basar
tabea
17
 tuang kalu pidato di pesta-pesta
pepanjang
panjang

torang so pastiu badengar
tuang pe gabu-gabu
torang sopastiu badengar
tuang pe konga-konga
torang sopastiu badengar
tuang pe oca-oca
butul
butul
pastiu

kalu bole brikut
pende-pende jo tuang ja kase sambutan
so balalar
tu makanang.



tuang-tuang basar
tabea
18
 sebenarnya tuang
yang ambe-ambe waktu
datang baku dapa langsung
datang baku tengo langsung
deng torang-torang
di wanua-wanua
kong batanya-tanya akang
kong dafo-dafo akang
torang pe keluhan
torang pe perlu
torang usul

tuang
jangang
cuma
trima-trima laporan
trima-trima dong pe banya dusta
di tampa

tuang musti datang
supaya tuang lei tuang rasa akang
tong pe bisul.


tuang-tuang basar
tabea
19
 tuang-tuang nanti brani
mo buka basar-basar tu pintu ruma
kalu hari raya kang?

karna katu’
torang
bole bakukase tangang   
bole bakucumu
ampung akang kang?

abis itu
tuang suru
ambe piring deng leper

mar
jang tuang kira
tu persoalan tabrenti dimakang

 di kantor
tuang-tuang
jang tutu pintu. 




tuang-tuang basar
tabea
20
 tuang
bole-bole jo tuang
tu hari tuang pe anak dang
dapa tangka deng
narkoba kang

toki kamari
nya’ dapa dia pe bukti
kong dorang lapas
dorang se bebas

kong sapa punya dang
tu kincing
kong sapa punya dang
tu barang
?

bagimana kong bole bagini
bole tuang cirita sadiki
sapa tau dong laeng
bole babeking.



tuang-tuang basar
tabea
21
 tuang bole tau
kita so bilang-bilang
jang iko-iko rupa tuang pe anak
mentang-mentang banya doi
pangge-pangge tamang
kong cari-cari tampa
babakurung
isap-isap
tu setang-setang

kita so bilang-bilang
jangang mo coba-coba iko barasa
jang setang ika
dapa tangka
dapa toki
kong maso
karna nya’ ada
kakuatan.



tuang-tuang basar
tabea
22
 kita mo kase slamat
karna so cair kote’
tu dau deng dak

semoga
tuang
butul-butul
mo curah
for torang

mar
brapa persen
tuang da kase sei pa dorang yang
da baku tulung badengar
deng dorang ja bapriksa?
suda jo katu’
jang bilang-bilang pa torang
biar dorang tau sandiri
karna ini so bukang baka-baka
sambunyi.



tuang-tuang basar
tabea
23
 bacirita deng birman
birman batanya
bagimana kata
supaya bole
baku dapa langsung
deng tuang

soalnya birman so rasa akang
so brapa kali
cuma lewat tangang tuang pe orang
birman pe anak nya’ lolos

kita bilang pa birman
kalu birman nekat
pigi sandiri bawa tabal-tabal
karna so jadi
kabiasaan
kalu ragu-ragu
lebe bae beking modal
beking karja sandiri.



tuang-tuang basar
tabea
24
 di greja tuang dong angka
jadi majelis
di wanua tuang dong angka
dudu di dewan
di radio deng koran tuang dong angka
kong banting

mar
tuang katu’
nya’ mera talinga
nya’ bangka dada

tuang
so bertobat ?




tuang-tuang basar
tabea
25
 kita anggota dewan
derita warga negara
om buang om pit om deni om dani om hol
tukang batifar om norman om max
timothy om hardwyn om adri
henky om mos om noldy om raymond
om roy om fransiscus om yantje
tanta al
tanta vio
tanta herda
om tanta om tanta om
tanta tanta
om om
nya’ pastiu-pastiu bakudapa
bahalo for tuang-tuang
di mapalus pagi
radio suara minahasa

apa tuang ja badengar ini unek-unek
ato tuang nemau pusing ?



tuang-tuang basar
tabea
26
 tanta noni pe nyong-nyong
om utu pe nona-nona
deng tape sudara pe anak-anak sarani
babatanya le
kyapa kata tuang-tuang
so dapa-dapa tera
so dapa lobe
so dapa tangka
nya’ mo tagoyang

kita bilang
tuang-tuang
memang so ampa ta
tabal muka
tabal talinga
tabal rasa
tabal popoji.



tuang-tuang basar
tabea
27
 di terminal karom
datang hari basar
tuang so lia?

stenga mati oto panumpang
mo pulang gunung
baku rampas
baku tola
baku siku
nae dari jandela
kong
tanta ela’ pe calana
tagate rabe
pala-pala badara

sori
bae te’ nya ta garis di pepe’
kalu bagitu mo apa lei

pi manjae di rumah saki malalayang
banya kali dong sebiar
lama-lama akang
sampe mati abis dara.



tuang-tuang basar
tabea
28
 tuang
tuang
ada dengar ?

 tentara deng polisi
so baku tumbu
so baku tembak
baku abis jo ngoni
mar pigi di tampa da baprang akang
jang beking di sini
di sini nya bergolak ne ?
jang sampe
torang lagi
tu kanal pukulan
deng peluru

tuang
kita minta dorang-dorang
so nembole se pegang senjata
bahaya.




tuang-tuang basar
tabea
29
 mo bacalon jadi kapala
musti balewat tuang pepartai ?
so nya’ butul komang tuang

tuang
skarang so nya’ perlu bagitu
karna skarang so oras
bektari
beking partai sandiri
doe ?




tuang-tuang basar
tabea
30
 karna so rasa kile’
bagabung deng tuang pe partai
karna so nya’ baku maso deng tuang-tuang
karna tamang-tamang cucu-cucu dukung
karna ada kesempatan

lebe bae se badiri partai sandiri
bole ator-ator sandiri
bole beking apa tape mau
tinggal mo pilih nama

Partacing - partai tai kucing
Partami - partai tai minya
P2t - partai tai tai
Parcamuk - partai cari muka
Parcado - partai cari doi
Parsati - partai saki hati
ato
Paronke - partai orang-orang nya’ tapake

tuang suka gabung?
nanti tuang
ketum slama-lamanya.



tuang-tuang basar
tabea
31
 tuang-tuang
ada rapat sidang ranperda
kong tuang-tuang dang
so toki sama-sama?

dapa lia di tv
tuang-tuang da manganto
tatidor sandar le di kadera
sampe baewe-ewe

ini kwa lantaran tuang
so talalu forser
so talalu lala
so banya kali kaluar maso anging
bale-bale nae pesawat
pi studi banding

tuang musti kondisi
supaya disidang-sidang brikut
nya’ kantara
kalu tuang-tuang so setuju dulu
kong flas deng badrama baku-baku kao.



tuang-tuang basar
tabea
32
 ta kira lebe tatamba merdeka
apalagi so otonomi daerah
so lebe bagus tu pelayanan
nyanda kote’
mala lebe sadis dong ja beking-beking

co ngoni urus ktp
co ngoni urus akte
lahir kaweng mati
deng tu surat-surat laeng

kalu bos-bos
dong pe bos
dong ator akang pe capat so klar
mar torang
talalu macam-macam dorang
dorang lama-lama akang
dorang se tapiong-piong
sampe bangka bale-bale.

tuang
jang beking susa pa torang.


tuang-tuang basar
tabea
33
 Jalang-jalang
di huk-huk kampung
apa tuang
so pi sontong?

Kalu bole tulung
tulung akang dang
tuang pi beking
jang beking saki tong
 pe kaki trus babajalang
bajalang

jang
cuma tuang
tu merdeka sanang.



tuang-tuang basar
tabea
34
 tuang suka dapa resep
supaya tuang
nya’ kage-kage
dajasta
darting jantung strok talipa
?

bagini tuang
tuang so musti banya-banya ola badang
babajalang kaki pagi-pagi sore-sore
biar cuma baron di tuang pe wanua
kong
tuang bole ambe waktu
bakuhaga
bakutogor
deng torang

kong sapa tahu tuang le jatung hati
kong dafo tong pe susa biar cuma sadiki jo

jang salalu-salalu tuang
di plat merah.



tuang-tuang basar
tabea
35
 tantu katu’ tuang-tuang sanang
ada vakansi-vakansi kang

ambe vakansi saban taong
ambe vakansi saban bulan
ambe vakansi saban minggu

kalu tuang
ambe vakansi amper saban hari
tatamba lei tuang nya’ hoba-hoba
tuang pe anak buah
napa dorang cuma bermaeng kartu
napa dorang cuma bemaeng catur
napa dorang cuma bermaeng-maeng gem

pantas
dorang foya-foya akang
torang pe perlu.



tuang-tuang basar
tabea
36
 masi inga tu gunung lokon angus databakar
masi inga tu gunung mahawu dong da bakar
tuang masih inga
nya’ dapa kang dorang ?

Jang sampe komang
dong basengaja
kong
penghijauan lagi
penghijauan lagi

jalang-jalang ka gunung co tuang beking
di tomohon
kakaskasen kinilow tinoor
rurukan kumelembuai
tuang pasang pos bajaga
minta ktp deng pajak dorang-dorang yang
pasiar-pasiar banae akang itu gunung
pasti aman doi kas tatamba

kalu jadi komang
bilang pa dorang
jang saleng samua pangoni petas ne?




tuang-tuang basar
tabea
37
 tuang-tuang
torang minta tuang-tuang jang
so wo gi to lo
so wowo gigi tofor lombo

artinya
jangang tuang so babiar nya’ da kata-kata
togor sadiki kras lia-lia
pa tuang-tuang pe anak bua

tuang bailang
dorang baku iko ilang
tuang di dalang
dorang banya kali badiang
dudu kurang lia-lia jam pe jarong
suka-suka lakas pulang

kong torang
dong bilang
nanti eso jo ne
nanti eso jo ne
bos kwa nembole trosol.


tuang-tuang basar
tabea
38
 bukang kita pe maksut
mo kase takabawa pa tuang
karna kita tau tuang jago bapolitik
apalagi tuang-tuang da skola tatinggi-tinggi
sampe dapa ijasa deng tatamba
nama di muka blakang so basusung-susung

bukang lei kita pe maksut
mo kase ancor tuang pe nama
apalagi katu’ tuang da karja bagus
dari pagi sampe maso matahari jadi malang pagi 
datang ulang tuang cuma pikir-pikir torang pe 
hidop
kong tamba lei
tuang so nyada’ ja tidor-tidor butul
kurang tongka-tongka deng vitamin

mar bole to kita bakase usul
jang lupa tuang sombayang akang
dorang-dorang yang barencana
mo bagaro laci.



tuang-tuang basar
tabea
39
 kumpul
beking upacara bandera
kesempatan tuang bicara
se tabuka di muka-muka
dong pe ontak

jangang skali-skali beking susa orang
jangang sorong-sorong waktu
putar-putar cirita cuma karna mo beking
torang buka popoji

kong tantu lei
tuang skali-skali hoba dorang pe meja deng tampa dudu
cek akang
so sampe di mana dong pe karja
so sampe di mana dong ada se klar
jangang-jangang dorang cuma banya
karja bajalang-jalang pi studi banding di mol
deng pakeang dinas.


tuang-tuang basar
tabea
40
 tuang-tuang so tau stau
tu kita mobilang
tuang so dengar stau kang?
biar le tuang so tau
kita mo kase inga ulang

tuang
tuang kalu ba prenta
jangang tastas
jangang tangang so talalu karas tuang
so nya’ cocok kalu tuang pake tu jurus itu
jangang le komaling tastalom
tangang so talalu lombo

talalu karas bagimanae
talalu lombo bagimanae
kalu komang tuang so nya baprenta
kong tuang cuma tabingo-bingo ator waktu 
terbang-terbang kasana kamari
ado komang
kurang mo tunggu waktu
tuang pe kadera mo embang ini.


tuang-tuang basar
tabea
41
 pintu-pintu tuang makang
kadera-kadera tuang makang
meja-meja tuang makang
jandela-jandela tuang makang
martelu-martelu tuang makang
sadap-sadap tuang makang

kong torang dang
sisa-sisa dari tuang
pe lida deng gergantang ?

bukang maing dang tuang
bukang
gampang

tuang
bae-bae jang tuang
tatigo kong
palanteng.



tuang-tuang basar
tabea
42
 tuang
bae-bae jang dong demo
se turung patuang
karna dorang-dorang lei
so banya yang pande-pande
ja balia-lia
tuang pemuka
tuang peblakang
tamaso
tuang pe konco-konco.



tuang-tuang basar
tabea
43
 tuang-tuang
nya’ usa kuai-kuai
tatutu tabuka tuang pe panta
dadudu
biasa-biasa jo kwa’ tuang

kyapa so
kyapa tuang mo bingo-bingo
rupa tu somo putus nafas
tuang sodengar-dengar
dong mo geser di tampa kring so?

tuang stau
da beking sala basar kang
ato
tuang nya’ da jurus baku mangarti
deng sadiki stor ?

laeng deri itu
karna
tuang pasti
bukang dong pe orang.



tuang-tuang basar
tabea
44
 tuang
tuang kira tong
 nya’ kanal pa tuang

tuang to ?
tu
da
bebas murni
!



tuang-tuang basar
tabea
45
 kalu
tuang-tuang so ilang-ilang akal
mo
ator-ator tu pln salalu-salalu
kase
mati-mati listrik
kita ada usul

tuang
pangge jo baku dapa
tu mentri-mentri da bakutaika
kong tu almanak tong sepakat
tong kase tanda
tong kase mera
samua hari
hari-hari raya basar jo
bagimana ?


tuang-tuang basar
tabea
46
 tuangali jo tuang
tong pe profesor doktor so botak-botak
pebanya
beking-beking penelitian
tuang nya’ pangge?

tuang nya’ lia
tong pe tampa
banya cahaya matahari
banya anging batiop
for tamba beking strom

kong tuang lei musti kase frei
tou laeng ba pikir
tou laeng bole babeking
jang cuma tuang kop sandiri deng tuang pe 
perusahan babaharap diminya
yang sampe skarang so banya kali
jadi tuang-tuang
pe tai.


tuang-tuang basar
tabea
47

ta dengar tuang somo klar satu periode kang ?
kong tuang so tabayang-bayang kang ?
mo dudu trus tu tampa itu kang ?
tuang so pasang kuda-kuda kang ?
for beking tuang nya’ mo ta mudung kang ?

kita bilang so bole jo kwa’ tuang kong se akang jalang tu orang laeng mo rasa akang kang ?
kong bae tare’ tuang
urus tuang pe kobong-kobong deng warong
tuang da kumpul waktu lalu kang ?
supaya tuang pe doi nya’ anyor cuma tabuang
bagitu kang ?
tuang lei pasti dapa-dapa hormat dari dorang
kalu tuang hidop bae-bae babasumbang kang ?
deng nya’ binci-binci tou susa kang?

Ini kita pe usul for tuang
mar mana mungkin katu’ tuang mo trima kang?
apalagi tuang pikir ini kesempatan terahir kang ?
tuang
mana-mana jo katu’ patuang
karna yang morasa akang
samua ini bukang nyaku karu’ kang?



-----------------------
arts
arietulus



Tidak ada komentar:

Posting Komentar